El hombre de la cámara

(...) O home da cámara, cine dentro do cine, documento impagable dunha época e... varios lugares (a cidade de Odessa, pero tamén outras, formando un canto á cidade soviética en abstracto), e un filme ante todo de abigarrado impacto visual, teremos que tender unha breve ollada sobre Vertov e os seus famosos postulados do cine-verdade como oposición ó "guiñol" como furibundamente calificaba ó cine dramatizado ou de ficción. (...) Unha das máximas utilizadas por Vertov era a de "non copia-lo funcionamento do ollo humano", imperfecto fronte ás posibilidades moito máis amplas da cámara: "O cine-ollo utiliza tódolos medios de rodaxe ó alcance da cámara; así, a toma de vistas rápida, a microtoma de vistas, a rodaxe cara atrás, a animación, a rodaxe desde o ángulo máis inesperado, etc.... non son considerados trucaxes, senón procedementos normais, amplamente utilizables*. E, falando especificamente de O home da cámara, onde todas esas teorías atoparon a súa máis lograda expresión, dicía: "Esta experiencia complexa (...) colócanos fronte a fronte co cine . nun cento por cento, e, nun segundo lugar, opón brutalmente a vida tal como é", vista polo ollo armado dunha cámara ("cine-ollo"), á vida tal como é vista pola ollada imperfecta do ollo humano". (...)

Hoxe apreciamos e ficamos fascinados por este filme de vangarda producido por unha productora estatal, tamén por esa voráxine visual proporcionada polos recursos da cámara explotados sen nengún rubor e ensamblados nunha complexisima montaxe, pero igualmente moito pola sua reflexión e exame do proceso de producción e consumo (incluíndo a rodaxe, a montaxe e o elemento do espectador) dunha fita. Así o tema do filme é en grande parte o propio cine. Aínda que nun principio, e nos primeiros anos despois da súa exhibición, O home da cámara foi a miudo considerada coma "unha sinfonía dunha grande cidade", ó modo das coetáneas Choiva, de Joris Ivens, ou Berlín, sinfonía dunha grande cidade, de Ruttmann, esa reflexión efectuada no filme sobre os procesos necesarios para a súa producción engádelle un elemento máis complexo e, ó cabo dos anos, máis "moderno" se cabe ó termo. (...)

Nun programa de man repartido ós espectadores cando a estrea de O home da cámara resumíase así o filme: "Estes fenómenos vividos, con estas fases vitais, con estas notas, con eles construiuse unha obra musical cinematográfica na que hai unha melodía básica e un acompañamento". Só lle faltaba a esta fascinante sinfonía de imaxes o inminente recurso do son, cine sonoro que, como sinala Porter-Moix, O home da cámara pide e esixe.