Ollos ávidos. Obras mestras do cine de vangarda norteamericano (1920-1970)

En colaboración co Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía.
Ollos ávidos é unha antoloxía de cine experimental norteamericano comisariado polo investigador Bruce Posner e que o CGAI-Filmoteca de Galicia presenta en colaboración co Reina Sofía. Ollos ávidos comprende unha escolma de 37 filmes recentemente restaurados que introducen as múltiplas traxectorias deseñadas polo cine de vangarda nos Estados Unidos dende a década de 1920 deica a de 1970.
Consonte Walter Benjamin, o espectador cinematográfico accede, a través das funcións do seu ollo, ao seu "inconsciente óptico" mercé á capacidade da cámara de captar e subliñar algo que lle resulta transparente, invisible ou inaprensible na vida cotiá. Esa é, para Benjamin, a experiencia básica que ofrece o cine, e que está na base da fascinación que produce, sendo este un dos pulos que alimentou o cine de vangarda ao longo do século XX. No núcleo do cine experimental detéctase unha busca de respostas a eses estados de ansiedade do ollo, un desexo de transcender a realidade. A este ollo concibido como órgano de visión dun espectador famento e inconformista diríxense as películas que compoñen este ciclo.
A escolma céntrase no traballo de diversas xeracións de cineastas activos nos Estados Unidos, onde a temperá recepción da vangarda e a súa transformación nun cine outro coincide co desenvolvemento, en sentido oposto, do cine clásico. A década dos anos vinte marca o comezo do programa e os setenta o seu fito final, coa irrupción das prácticas de vídeo e a consecuente reformulación das funcións específicas do medio cinematográfico. Os filmes deste ciclo expresan conceptos, sensacións, estados de ánimo e elaboracións do intelecto en termos visuais absolutos. Teñen en común diversos principios: a recorrencia á poesía como modelo, o uso de ferramentas plásticas, o rexeitamento da trama narrativa, o desafío á lóxica temporal e, nomeadamente, o modo de produción e distribución persoal.
Así como a poesía alimenta a prosa sen desaparecer, estas películas demostran a resistencia dunha serie de cineastas conscientes de ter nas súas mans un instrumento de pensamento. En retrospectiva, Maya Deren escribiría: “Pensei no interesante que sería que utilizásemos o cine de xeito diferente. Ata daquela fixérase uso del como se se tratase dunha novela que conta unha historia, ou ben como un documental. Non había nada entre eses dous polos, e eu quixen utilizar o cine como medio poético […]”. Transparéntase así aquel murmurio do verso de César Vallejo, presente en todo o ciclo: “Ollos ávidos, mais de poesía!”. (MNCARS, folleto do ciclo)
“Este ciclo presenta novas transferencias dixitais en alta definición 1080 p de películas rodadas orixinalmente en 35 e 16 mm. As fontes son tanto copias únicas de arquivo como recentes restauracións e preservacións fotoquímicas procedentes de filmotecas, coleccións privadas ou dos propios cineastas. Algunhas destas copias beneficiáronse dunha restauración dixital 2K integral, tales como Manhatta e Ballet mécanique, en canto outras víronse enriquecidas pola restauración dixital en HD 1080 p, o caso de Skyscraper Symphony, N.Y., N.Y., e Castro Street. (…) En conxunto, agora que estas novas transferencias dixitais sorprendan e fagan as delicias tanto daqueles que vexan estes filmes por vez primeira como desoutros espectadores que estaban familiarizados con elas en copias en 16 ou 35 mm.” (Bruce Posner)