Play-Doc: Chantal Akerman
Do 3 de maio de 2023 ao 25 de maio de 2023
Coñecín a Chantal en 1965, nun instituto de nenos de papá de Bruxelas en que non andabamos metidas en nada bo. Alí ningunha das dúas se sentía cómoda e latabamos a moitas das clases para irmos ao cine. Adoitabamos ir ao centro, a sitios fascinantes onde vimos, nun cine pequeniño, Pierrot le Fou (Pierrot el loco); e tamén iamos á Cinemateca de Bélxica (Cinematek), onde pasaban tres sesións diarias.
Como non tiñamos unha cadela, faciamos autoestop de Bruxelas a París para irmos ao cine, que é a historia da película J’ai faim, j’ai froid. Asistimos ao Festival de Cine Experimental de Knokke, en que vimos fitas deitadas no chan e bebendo leite. Ficamos pasmadas con que non houbese trama e dixémonos que queriamos dedicarnos á realización de películas.
Matriculámonos nunha escola de cine facendo trampas no exame de acceso. Máis ben, eu fun a que fixo trampas, pois Chantal axudoume coa parte de matemáticas; eu era un caso perdido e aínda o son. Non nos gustou aquela escola: querían que estudásemos física, matemáticas, óptica…, e nosoutras só desexabamos facer películas e escribir guións.
Chantal foise a París e eu quedei en Bruxelas. Reuniriámonos para facer filmes. Chantal realizou Saute ma ville; probablemente eu estivese alí, talvez para conducir. Chantal realizou Je tu il elle; eu era a que tiraba neve artificial pola ventá.
Cando marchou a Nova York, fun vela. En News from Home, súa nai dicía: «Xa che traerá diñeiro Marilyn». Atravesamos o país nun camión vello xunto cun grupo de rapaces fugados e hippies.
Escribimos xuntas un guión e fomos ver un produtor moi cotizado. Naqueles momentos el estaba demasiado ocupado e nosoutras, moi impacientes, así que creamos Paradise Films. Daquela todo era doado; non necesitamos máis que douscentos dólares para comezar. No medio deste alegre caos, fixemos Jeanne Dielman. A historia da nosa película fundíase coa historia da nosa vida. Pasabámolo ben, viaxabamos polo mundo para irmos a festivais. Coñecemos xente alucinante que se converteu en compañeira e amiga.
Acoden tantas imaxes de películas á miña mente…: estamos na estación de tren, en Alemaña, esperando a Aurore Clément, o día anterior ao comezo de Les Rendez-vous d’Anna. Aurore sae do tren cun abrigo marabilloso. Para min, aquilo foi o comezo da película. E un dos meus recordos profesionais favoritos é cando Chantal e eu nos lanzamos á caza de traxes para Histoires d’Amérique no armario de antigos actores, en Nova York.
Viviamos con moita liberdade, sentiámonos libres de preocupacións, viviamos perigosamente. Paradise Films tivo momentos álxidos gloriosos e baixóns tremendos, e coidámola moitísimo. Eu non diría que producín as películas de Chantal; simplemente quería que fosen. Arriscámonos con cada unha delas.
Con Chantal, o proceso parecía evidentísimo. No caso de D’Est, fomos en coche de Bruxelas a Odesa. Había veces en que pasabamos o día enteiro sen filmar. Despois, de súpeto, ela dicía: «Imos fóra», e púñase a dirixir unha toma. Afirmaba ser preguizosa, mais ten unha enerxía descomunal e unha capacidade de traballo extraordinaria.
Malia tratarse dunha historia vital recortada en diversos movementos e que ten os seus olas e os seus adeuses, foi amiga miña durante cincuenta anos e aínda o é.
—-
Marilyn Watelet naceu en Bruxelas. Comezou na televisión belga e, xunto con Chantal Akerman, fundou a empresa Paradise Films na década de 1970.
Traballou como directora de escena, auxiliar de dirección, xefa de produción e produtora en case trinta películas de ficción e longametraxes realizadas por Chantal Akerman e outros cineastas, ao tempo que impartía clases no INSAS (Institut national supérieur des arts du spectacle, ou Instituto Nacional Superior das Artes do Espectáculo) desde 1992 e, a partir de 1994, realizaba documentais con Szymon Zaleski: Fin de siglo (1994), École 27 (1996), Elian, l’enfant captif (2001) ou À toute épreuve (2004).
Desde o ano 2005 dedícase á realización de documentais radiofónicos. Marylin Watelet leva desde 2015 programando filmes na Semana Belga na Habana e tamén é administradora asociada da Fondation Chantal Akerman (Fundación Chantal Akerman).
Coa colaboración de