Plácido

Plácido (España, 1961) Dirección: Luis G. Berlanga. Guión: Rafael Azcona, José Luis Colina, José Luis Font, Luis G. Berlanga. Fotografía: Francisco Sempere. Intérpretes: Cassen, José Luis López Vázquez, Amelia de la Torre, José María Caffarel, Xan das Bolas. Dur.: 85' Unhas beatas organizan unha campaña de acollida de pobres para Noitevella. O lema é “Sente un pobre á súa mesa”. No medio dos preparativos encóntrase Plácido, contratado para participar co seu motocarro na cabalgata. Mais ese mesmo día vence a primeira letra do motocarro, o seu único medio de vida. Memorable fresco social, excepcional manexo da coralidade dun magno grupo de intérpretes, hiperbólico uso da expresión grotesco-esperpéntica cultural, unha mostra da fondura e das varias capas de lectura formal e narrativa do cine de Berlanga. Finalista ao Óscar á mellor película estranxeira.

Comentario polo centenario do cine. Ciclo Huellas de luz.

Estamos de acordo co realizador cando este plantexa o sentido último do film a afirmación contundente incomunicación. Pero Plácido afirma tamén, outras cousas, Así, existencia da vemos nunha elocuente escena cómo un indixente se re obrigado a transixir na voda in articulo monis coa súa compand eira de miserias... inclinando asertivamente a cabeza manipulada pola férrea man dunha caritativa dama que, á súa vez, obedece os imperativos categóricos dun cura, un militar e un corifeo de bempensantes fariseos. Morto o mendigo, o seu transpote a altas horas da noite ata o motocarro de Plácido fai que dito corifeo -onde figura un personaxe ó que se califica de republicano- desfile, como por casualidade, ante unha marmórea placa comemorativa que evoca o emprazamento nun edificio viciño, durante a contenda civil, do cuartel xeral de Franco. O carácter obviamente sacrificial do plano vai máis alá das súa primeiras intencións, xa que nel non se trata tan só da comitiva fúnebre dun pobre paria ante o seu verdugo, senón do propio dolo dunha clase media cidadá, acurrunchada polo franquismo como tal clase e como opción política, e que engloba a todo un microcosmos social de perdedores, non por insolidarios menos lacerados.

Berlanga retoma así certos elementos calificadores dos vencidos na guerra civil: a pequena burguesía cidadá cunha desolada face que xa emerxera en Los chicos (1959), o memorable film de Ferreri. O que a critica confesional católica de índole máis liberal quixo ver en Plácido -unha certa denuncia da caridade cristiá mal entendida- non é senón a inoperancia á hora de taponar os nada solidarios baleiros da incomunicación e a derrota. A súa cifra emblemática tal vez sexa ese plano final, devastador, da película, co motocarro de Plácido e a estrela navideña de purpurina a el adherida abandoado na alta hora dunha inhóspita Noiteboa.

Juan Miguel Company Ramón