Los amantes crucificados

Mizoguchi, en Los amantes crucificados, cae nunha historia vella de case 300 anos, con formas sofisticadísimas, e expón o que acontece nun ambiente da burguesía capitalista da Osaka da época –o dono do negocio é un home que ten o privilexio de ser o único tipógrafo en Xapón que pode imprimir calendarios–. Establecer o calendario era unha función de poder, cun valor case relixioso, e o goberno tiña que autorizalo, o monopolio daba un diñeiro inmenso. Ofrécesenos unha descrición moi miúda do interior do lugar onde se fabrican os calendarios, como se gaña diñeiro con eles, como se fai necesario dar diñeiro baixo a mesa aos representantes do poder político para continuar tendo o dereito de fabricar os calendarios. Por tanto, os guionistas marxistas aproveitan para facer unha descrición detallada sobre as estruturas do poder económico e do poder simbólico. Teñen en conta novos estudos históricos, todas as pistas da historiografía marxista: o guión é un prodixio de modernidade, un prodixio de carpintería teatral, de síntese histórica. Tamén, é un prodixio de luces, de construción de decorados, mais Mizoguchi vai moito máis lonxe, mesmo naquelas escenas no lago co barco aparece o “amour fou”, a arrogancia do absoluto, dos valores irracionais alén da existencia normal. O marxista “común” non tería a valentía de ir tan lonxe. En que medida iso é unha reacción poética, persoal, de Mizoguchi? O certo é que el consegue colocar a cámara no “set”, tratar un asunto violentísimo, e convertelo en evidente para a sociedade xaponesa. A actriz non tiña práctica con papeis históricos e tivo moitas dificultades: o papel era o dunha señora da alta sociedade e o nervio dramático do filme é o cambio dela, unha muller que só ten sentimentos convencionais e de súpeto quere ser libre. Descobre que xa non se quere matar cando está no medio do lago porque finalmente se decata de que hai alguén a quen gusta: “se hai alguén a quen gusto, sufro o que teña que sufrir”.

Paulo Rocha (cineasta), no catálogo da Cinemateca Portuguesa da retrospectiva dedicada a Kenji Mizoguchi en 2000.