Extraño río

Estrany riu nace das viaxes que fixen coa miña familia en bicicleta por diferentes ríos de Europa. Quixen facer unha película para narrar a particularidade desas viaxes, a vida nos cámpings, os hostais, os momentos de descanso no río, a calor, os sons dos paxaros e do vento, a auga xeada, a choiva, o ritmo da bicicleta. Capturar eses momentos que observei durante tantos anos, nun estado de constante transformación, a través dunha cámara que se move e flúe sen cesar, como a auga. Un río: o Danubio, fascinante e misterioso, que cambia como un personaxe en si mesmo, como un adolescente de dezaseis anos: Dídac.

A adolescencia paréceme un subxénero cinematográfico. É unha etapa vital na que cambia a perspectiva do mundo e dun mesmo, e o cinema —como arte do tempo, da elipse e da transformación constante— adáptase especialmente ben a esa transición. O noso propósito foi narrala desde a percepción dun mozo e preguntarnos como vive eses cambios un adolescente de hoxe. Aínda que o punto de vista principal está nel, non é o único: a familia acompáñao, motívao e tamén forma parte esencial do seu proceso.

É unha película sobre a familia e a educación emocional duns pais a uns fillos e viceversa, é dicir, o que tamén uns pais poden aprender duns fillos. Pero tamén é unha película sobre un irmán, Biel, dous anos menor, que percibe e tenta comprender o estado de cambio polo que transcorre Dídac. Estrany riu é unha homenaxe á miña familia, mostrar esa educación que tiven e retratar a vocación e a paixón duns pais que transmiten a vida e a arte aos seus fillos.

Cando viaxas en bicicleta seguindo distintos ríos, crúzaste constantemente con descoñecidos; e, co tempo, eses encontros repítense, os rostros fanse familiares, e créase unha bonita complicidade. Desa sensación nace o personaxe das augas que se atopa Dídac. Como se dous afluentes —a familia e ese mozo misterioso— se cruzasen no camiño, o relato vaise debuxando, e as relacións, transformando. A estrutura mesma do filme convértese nun río: non só como espazo xeográfico onde transcorre a historia, senón como corrente vital que atravesa os personaxes. Para retratalo, tiven sempre presentes estas palabras de Ermanno Olmi: "Nunha zona de calma creada polo mesmo discorrer da auga, os dous personaxes coinciden, míranse".

O cinema que máis admiro ao ver e máis gozo ao facer é aquel que se reflexa coa vida, pero narrado desde a fabulación, desde un realismo poético como o que atopamos no cinema francés dos anos 30 —o dos tres Jean: Epstein, Renoir e Vigo—, ou en certas obras de Agnès Varda, Terence Davies, e no cinema asiático dos anos 90, especialmente en Hou Hsiao-Hsien e Edward Yang. Gústame pensar o cinema como un espazo onde imaxinar o que podería pasar se ocorrese o que non sucedeu.