El cielo protector

(...) versión da novela homónima escrita por Paul Bowles con axuda do majoun e á sombra de Kafka (“A partir de certo punto non hai retorno posible; ese é o punto ao que hai que chegar”), na que, en palabras do autor, “a aventura ten lugar en dous planos simultáneos: no deserto real e no deserto interior do espírito; o oasis esporádico proporciona alivio do deserto natural, mais as aventuras sexuais non proporcionan ningún alivio; a sombra é insuficiente, a luz cega cada vez máis a medida que a viaxe continúa. E a viaxe debe continuar... non hai oasis no que permanecer”. A novela, saudada por Tennessee Williams como unha obra “que parece mostrar o selo espiritual da historia recente do mundo occidental”, tentou, corenta años despois da súa publicación, a Bertolucci para levala á pantalla. (…)

Os dous mellores momentos do filme son tamén os máis cinematográficos: Kit e Port sós nunha lomba mirando o deserto que se estende aos seus pés, facendo o amor, falando do “ceo protector” e saloucando por libre sen que antes expuxeran un ao outro os motivos da súa tristura; e Kit paseando polo antigo cemiterio cuberto de vasillas e mirando os tuaregs en formación: unha panorámica relaciona a Kit deitada no chan, como morta, co afastado grupo de tuaregs, suxerindo así a relación que a muller terá posteriormente con eles.

“Encuentro con las letras. ¿Adaptaciones o pretextos?”, por José María Latorre, en Heredero, Carlos F. (ed.), Bernardo Bertolucci. El cine como razón de vivir, Festival de Cine de Donostia-San Sebastián, 2000, pp. 129-131.