Yasuzô Masumura, retratos ao límite

Nacido en Kofu, Yasuzô Masumura (1924-1986) estudou Dereito e Literatura na Universidade de Toquio e foi compañeiro de clase de Yukio Mishima. Tras deixar os estudos, traballou como asistente de director nos estudios Daiei. Regresou á universidade para estudar Filosofía e graduouse en 1949. Conseguiu unha bolsa que lle permitiu estudar no Centro Sperimentale di Cinematografia onde lle deron clases Michelangelo Antonioni, Federico Fellini e Luciano Visconti. Voltou a Xapón en 1953 e desde 1955 traballou como director de segunda unidade en películas dirixidas por Kenji Mizoguchi e Kon Ichikawa antes de dirixir a súa primeira fita, Kuchizuke (くちつけ, 1957). Durante as tres décadas seguintes realizou unhas sesenta películas de xéneros variados. O seu traballo sobrancea pola sátira incisiva no temático e pola fluencia de estilo. Considerado como un precursor da Nova Onda xaponesa, Nagisa Oshima coidaba que era un referente á altura de 1958. Para Jonathan Rosenbaum, que o cre moi próximo tanto estilística como tematicamente a directores norteamericanos como Samuel Fuller, Nicholas Ray, Frank Tashlin ou Douglas Sirk: “O que é constante na obra de Masumura (…) é un certo compromiso ético co mundo, e un conxunto de estratexias cuxo fin é procurar e manter ese compromiso, como o de privilexiar e esaxerar formas de comportamento obsesivas. En parte é por esta razón pola que moitas das súas películas son fondamente eróticas. Porque a sexualidade decote serviu ás mulleres como moeda de troco na sociedade xaponesa: a forma en que se aforra, se gasta ou se desbalde a 'fortuna' destas mulleres, dentro desa economía, segue sendo un asunto ético serio, e podo pensar en poucos directores ademais de Masumura, fóra do seu mentor parcial Mizoguchi e do seu discípulo parcial Oshima, que fixeran tantas películas eróticas acompañadas da franqueza das súas preocupacións políticas.” (“En xaponés non existe o plural. Viaxe de ida e volta de Masumura a Hawks”, de Jonathan Rosenbaum e Shigehiko Hasumi, Mutaciones del cine contemporáneo, Errata Naturae, 2010).

Agradecementos: Alejandro Rodríguez Medina/Japan Foundation; Filmoteca Española; Filmoteca de Catalunya.