Tramas da rede multimedia

Afonía

Ten un algo autobiográfico porque, hai uns 3 ou 4 anos, eu dobraba nunha serie australiana, Veciños, a un personaxe que se chamaba Henry. Eran moitos capítulos, e cando fun facer un curso de cinema con Jaime Chávarri a Madrid, na presentación do curso, atopeime cun alumno que era igual que o tipo que eu dobraba. E empecei a imaxinar a historia: ique coña se cando bote a falar ten a miña voz...! De aí saíu a historia.

Quixen xogar a meter a telenovela dentro da realidade e viceversa.

(...) Gravamos un fragmento de telenovela en vídeo e, para realizalo, propúxenme facelo mal a mantenta: por primeira vez dixen: iveña zoom!, os actores son totalmente de televisión, os diálogos pasionais; os acentos non os quixen poner porque iamos dobrala e os actores non estaban cómodos falando así. Como vai de dobraxe, permitinme xogar coas voces dos actores e cambiarllas a case todos.

(..) Estou máis contento que con traballos anteriores, no senso de que, con menos traballo, levábao moito máis claro.

(...) Eu non tiña experiencia en cinema, só en vídeo, e vin claras as diferencias: tes que repetir menos, ir máis axustado de tempo, e de todo... Pero confiaba plenamente no traballo anterior e os prazos se cumpriron (...).

A curta ten unha iluminación de carácter psicolóxico. Preferimos utilizar a luz que se emprega nas salas de dobraxe: moi concentrada, con toda a sala en penumbra e só unha luz no atril para ver o papel.

(...) O guión ten detalles irónicos e de comedia, pero non quixen tratar a historia como cómica porque presenta un medo, o medo de quedar sen traballo para alguén que ten na voz o seu medio de supervivencia, cousa que a el no lle fai moito chiste.

Chema Gagino

¿De dónde llamas?

(...) Mesmo escoitando un programa como «Hablar por hablar» a violencia está aí, como algo cotián. Por exemplo nunha chamada ó programa que me inspirou o argumento: unha muller abandona ó seu home e vai vivir a outra cidade, pero de súpeto o home a atopa e empeza a acosala, amenázaa con darlle de ostias... Aínda que o problema desta muller non ten nada que ver contigo, sentes a violencia á que está sometida ela, recibela ti pola sensación de intimidade que dá a radio.

Desde logo, o son é un componente tremendamente importante, porque hai un elemento como é a radio, que está presente a maior parte da historia, en ocasións nun primeiro termo e noutras nun segundo, pero que ten unha influencia e un peso dramático importante, e, por distintos motivos, esta vai ser unha curtametraxe que requira unha fase de postproducción de son e de mesturas moi elaborada.

En canto ó tratamento visual, poderíase dicir que é mesmo sosegado. A historia pedíame que as cousas transcorresen diante da cámara. Non fun diseccionar. Ten un ritmo lento, feito de xeito totalmente consciente: planos moi longos, travellings de por si lentos... Este ritmo foi buscado, e creo que conseguido. Neste caso, creo que se trataba máis de conseguir un tempo que non un look (e perdón por tanto barbarismo), e iso andábame máis na cabeza que conseguir un tratamento visual plástico.

(...) Principalmente hai dous protagonistas masculinos. Buscamos determinadas características nos actores que requerían os personaxes. Por exemplo, un deles necesitaba unha presencia física importante, unha solidez cun certo toque paternal, entrañable, cunha certa idade, por suposto, pero sempre falando dun elemento físico, unha persoa forte, de presencia; o outro debía ser alguén que causase certa incomodidade no espectador dun xeito visceral, alguén que polo seu comportamento, xestos, actitude, e sobre todo polo que di, nos caese un pouco antipático e nos fixese desconfiar del, que fose un pouco reptiliano. Son, por esta orde, Antón de Santiago e Manuel Areoso.

David Breijo

Paranoia dixital

(...) Todo o mundo que leu o guión, o primeiro que dixo foi que lle lembraba La cabina, de Mercero. E ten ese toque (oxalá tivese máis): o personaxe só nun espacio pechado e loitando contra as circunstancias. Pero aqui hai un elemento máis, o caixeiro M.A.R.I.O.; loitas contra outro ser intelixente que che fai a vida imposible, e que é quen está paranoico. A min lémbrame, solvando os distancias, esa subtrama que hai en 2001 con HAL 9000. Cando gravamos o voz do caixeiro, dixenlle o Nancho (Novo) que se lembrose de HAL, o o súa voz, xunto coa cara deseñada por Manolo Vecino, pode soar como un personaxe bonachón ou como un auténtico paranoico.

Estaba xo moi limitado polo habitáculo do caixeiro, que, por certo, usomos un auténtico e unha reproducción idéntica en plató. O primeiro queria algo un pouco máis opresivo, pero iso requeria uns tiros de cámara moi complicados, e os decorados non daban para máis.

Houbo cambios respecto do guión, pero viñeron na montaxe, non na rodaxe. Tivemos que cortor bastante porque a montoxe inicial duraba dezaoito minutos, que era unha barbaridade. Chegamos ata os quince, pero eu ainda non estaba contento porque a historia tiña baixóns.

(...) Mellorámolo facendo unha elipse na secuencia do pub, mais, coa montaxe xa en doce minutos, seguía sen estar satisfeito. A parte de entreter, pretendia que os que saisen de ver a curta, ó entrar nun caixeiro se lembrasen de M.A.R.I.O., pero a sensación que deixaba a curta era a dunha especie de comedia macabra...

Pouco despois a cousa cambiou. O compositor da banda sonora, Arturo Kress, creou unha auténtica marabilla, unha música que lembra a Bernard Herrmann para Hitchcock: Vértigo, Psicosis, etc, e que pon os pelos de punta. Creo que

todo iso conxuntado gañou un montón.

Ángel de la Cruz

The End

José Luis (Ducid) cedeume a dirección de The End (polo que lle estarei eternamente agradecido) coa condición de protagonizalo, cousa coa que eu non estaba moi de acordo, porque eu cria que o personaxe necesitaba outra cara (pensei en Xurxo Fernández, que logo fixo un papeliño na curta).

O guión practicamente non se cambiou, a historia é a mesma, pero eses matices que José Luis lle daba, como certos rasgos dos personaxes do interior do cinema, xa non están. Vinme incapaz de reflectir tódalas cousas que el tiña na cabeza. Rapidamente, fixen a miña propia versión xunto ó productor Manuel Rodríguez, e convertimola nunha historia máis típica e tópica, no máis puro estilo «Roger Corman», que logo se quedou en «Jesús Franco»... Nunca, na puta vida, collerei un guión doutro, e á vez entendo que J.L. non estea contento coa miña visión do seu. Houbo un enfrontamento de dúas personalidades e gañei eu, no senso de que ía ser eu quen dirixise a curta.

(O son) ten verdadeira importancia. Hai tres partes na curtametraxe fortemente contrastadas: a primeira e a terceira representan a realidade, e a segunda é a parte do «soño». O «real» leva un ambiente realista, cotián, sons de tráfico, etc. No soño hai unha banda sonora que fixemos por ordenador; eses teclados tenen uns sons moi chirriantes; é moi cutre, pero funciona.

(...) Se algo funciona é a creación de ambiente. Recorda a películas que qeu adoro, como La matanza de Texas, Viernes 13, Halloween, é case documental, está mal iluminada (sen quitarlle mérito ó director de fotografia, Luis Novo), e iso apoia, sen querelo, dálle a súa cousa.

A parte do interior do cinema é insoportable, é todo como moi feo, en conifestesco final estilizado, co coche de policia e a ambulancia, que queda como moi americana.

Carlos Alberto Alonso (Declaraciones extraidas de Cielo Negro. Revista de Cine e dos Medios Audiovisuais, n° 3, 1996)