Música

«A man pode mentir menos que a cara». Esta foi a resposta da directora Angela Schanelec a un membro do público que lle preguntou pola súa aparente obsesión por filmar as mans (…) eu entregueime a unha ilusión hipnótica de mans e pés, paisaxes e corpos, miradas e xestos, e persoas que de súpeto elevaban as súas voces nun canto.

Falando de pés: unha educación clásica ou unha rápida busca en Google informarao de que o nome Edipo significa «pé inchado», un alcume outorgado por un pastor que atopa o neno abandonado cos nocellos atados. Iso explica por que o protagonista de Música, un mozo chamado Ion (Aliocha Schneider), é presentado cos pés ensanguentados e abrasados mentres sae dun coche. (…) É coma se fragmentos do Edipo Rey de Sófocles se filtrasen en Música, imaxes que se lembran a medias e que se arremuíñan coma os restos dun naufraxio. (…) Con todo, tamén é necesario comprender que os personaxes principais de Música nunca envellecen de maneira visible a pesar de que a película abarca varias décadas, o que fai que as diferenzas entre xeracións sexan imposibles de discernir.

(…) [A Schanelec] non lle interesa volver contar a historia de Edipo; non hai ningún enigma narrativo que resolver. (...) imaxes que riman cosen a película: motivos de lavados, adultos que carrexan nenos, xente entrando e saíndo de coches.

E logo están eses primeiros planos de mans que rodean un cangrexo que se zafa ou un rato que se retorce, pasando unha toalla ou recibindo diñeiro. A unión romántica de Ion e Iro (Agathe Bonitzer), unha garda da prisión onde cumpre un ano de condena por homicidio e coa que máis tarde casa, exprésase nunha das imaxes máis bonitas da película, onde lavan as mans xuntos baixo unha billa. O motivo máis frecuente é unha man agarrando o pulso doutra man. Normalmente, estes xestos están impregnados de tenrura -vense as mans consolando ou coidando outros-, mais a mesma imaxe precede á acción violenta que converte a Ion nun asasino e subliña a ambigüidade deste encontro.

Os primeiros planos que illan partes do corpo altérnanse con planos longos moi extremos nos que os actores aparecen como formigas en vastas paisaxes primixenias: as montañas branqueadas e cubertas de maleza e as escarpadas calas de Grecia. Os longos planos estáticos, por exemplo dun cuarto baleiro ou de alguén mirando ao baleiro, están separados por cortes que ás veces nos fan avanzar anos, aínda que só podemos adiviñar canto tempo pasou polo envellecemento dos nenos ou a adquisición por parte de Ion duns lentes negros (...) o notable é o rexeitamento final de Schanelec á traxedia. (…) A tensión entre realidade e ilusión sempre está no corazón do cinema. Esta canta ao longo dunha estraña e fascinante película, que, como a música, non pode explicarse, só experimentarse.