La emperatriz Yang Kwei-Fei

Un dos estilemas que determinan a estruturación dalgúns relatos de Mizoguchi é a dualidade, entendida como a confrontación de forzas entre dous personaxes. Algunhas películas centran o seu núcleo dramático ao redor de personaxes principais, un dos cales se presenta coma un estadio avanzado dunha determinada forma evolutiva cara á que tende o segundo personaxe. Esta dualidade permite focalizar a narración cara a dúas direccións que esporadicamente se cruzan. Un dos títulos onde o xogo da dualidade se expón con máis lucidez é La mujer crucificada /Una mujer de la que se habla (1954). O relato céntrase en dúas personaxes femininas: Hatsuko, que actúa como propietaria dunha casa de gueixas, sobre todo despois de que a súa amante a abandone pouco tempo despois de coñecer as súas orixes. Toda a película se articula entre a tensión existente entre Hatsuko e Yukiko. Os seus intereses converxen no epicentro do relato, no momento en que ambas acaban namoradas dun mesmo home: un mozo doutor. Ao final, a nai debe ceder terreo á filla, que acaba ocupando o posto de propietaria do prostíbulo. Yukiko xa suplantou o papel e a situación de poder de Hatsuko. O mesmo choque de dualidades dentro do universo das gueixas rexe o desenvolvemento dramático de Los músicos de Gion (1953), cuxo epicentro é a historia dunha gueixa que introduce unha moza nos hábitos do oficio, ata o momento en que esta toma conciencia da súa posición e se rebela contra o mundo pechado en que vive.

A dualidade non só se manifesta coma un xogo de forzas dirixido á usurpación duns determinados papeis, xa que pode adquirir unha dimensión psíquica a partir da confrontación entre o mundo dos ideais e o das aparencias. En Señorita Oyu, a dualidade feminina marca o destino do personaxe central que se debate entre a muller central inaccesible e a muller corpórea á que estivo destinada. Mizoguchi contrapón a personalidade de Oshizu, unha esposa resignada, á de Oyu, unha muller desexada coa que non pode casar debido á súa condición de viúva cun fillo. A suplantación do sexual fronte ao social marca a dicotomía interna da película. (…) A dualidade entre dúas mulleres atópase impregnada dunha certa espiritualidade en La emperatriz Yang Kwei-Fei, onde a moza encargada da limpeza do mundo da corte suplanta a princesa morta ata o punto de que o emperador Hsuan Tsuang chega a amala como auténtica reencarnación da ausente. O peso do dobre proxéctase no interior dun personaxe incapaz de distinguir entre o mundo dos mortos e o dos seus reflexos.

Àngel Quintana, en “Un paseo por los bosques narrativos del cine de Mizoguchi”, Nosferatu. Revista de Cine, núm. 29, xaneiro 1999.