El emigrante

Se hai uns anos o integrismo católico ameazou Je vous salue, Marie (1984), de Godard, e The last temptation of Christ (1988), de Scorsese, o integrismo islámico persegui Al-mohager, de Yussef Chahine, convertíndoa nunha obra famosa por razóns extra-cinematográficas. A raíz da denuncia dun xuíz, o tribunal relixioso islámico perseguiu o film ata lograr a súa prohibición, argumentando motivos iconoclastas na representación da figura profética de José, transformada no film nun personaxe imaxinario de Ram. A persecución de que foi obxecto Al-mohager demostra que a censura relixiosa convertiuse para o cine nunha ameaza case máis perigosa que a censura política.

O auténtico poder subversivo de Al-mohager non reside na representación iconoclasta dunha figura procedente da tradición bíblica nun país onde o libro santo é O Corán, senón na lectura metafórica que realiza dun mito bíblico como proxección da realidade actual do mundo árabe. Ó longo da súa obra, Yussef Chahine falou moitas veces do problema da autoconsciencia e do recoñecemento dun mesmo. O tema fora abordado xeneralmente no terreo individual -Iskandariya lih? (Alexandría, ¿por qué?, 1978)- pero en outras ocasións deu lugar a unha reflexión colectiva sobre o destino do seu propio país. En Al-mohager parte duns feitos míticos para establecer unha reinterpretación que pode funcionar como reflexión autobiográfica, pero que sobre todo funciona como reflexión colectiva sobre o destino do pobo exipcio.