O cine pensa a arte. Itinerarios polos procesos creativos

En colaboración co CCCB.

Proposta elaborada por Gonzalo de Lucas e Nuria Aidelman dividida en cinco partes e nove sesións entendidas como un itinerario ao longo do século XX, cada unha coa súa propia entidade e cunha lectura común, a través do diálogo entre cine, arte e fotografía.

“O cine proporcionou unha forma única e privilexiada de asistir e gardar memoria da arte en proceso: documentar os xestos do creador ou a intimidade do seu taller. Tamén, en ocasións, unha forma de ver como un artista (cineasta, pintor, fotógrafo) traballa as súas imaxes —busca, pensa, abandona, rectifica, superpón, contrasta— ou dialoga coas imaxes queridas doutros artistas.
Desde os anos 20, o cine, a fotografía e a arte non deixan de pensarse mutuamente, de reinventarse con achegas respectivas. Do mesmo xeito que o cine se reinventa cando busca e encontra formas de achegarse á arte (ensaios, diarios, retratos), tamén o fai cada vez que un artista se apropia del e o transforma. O ciclo propón cinco percorridos a través da intimidade dos procesos creativos: cineastas preparando filmes, rodando, ou filmando a outros artistas, pintores pintando ou filmando aos seus próximos, artistas cineastas, cineastas artistas e fotógrafos cineastas. Películas que superan as fronteiras ou as categorías que separan as artes, porque descobren os seus valores específicos e as súas materias creativas. Desvelando relacións entre as películas ou trazando unha pequena historia das formas, cada sesión propón un itinerario sobre como o cine pensa, se pensa, pensa coa arte.
“A arte ao mesmo tempo que a teoría da arte. A beleza ao mesmo tempo que o segredo da beleza. O cine ao mesmo tempo que a explicación do cine”. É o principio que Godard descubría en “Elena y los hombres” de Renoir pouco antes de empezar a facer películas, e que faría seu como ninguén: a súa incansable indagación do cine á arte, da arte ao cine, do cine ao cine, guía este ciclo”.
Gonzalo de Lucas e Nuria Aidelman, programadores do ciclo.

O FILME EN PROCESO I
O cine pensándose: esbozando e ensaiando as súas posibilidades. A invención poética, o rigor e a curiosidade teórica acompañan a Godard e Pasolini na súa busca doutros “modos de ver”: de forma moi particular, nas súas películas ensaísticas, nas que se interrogan sobre a creación e fan emerxer as materias do cine que as obras “acabadas” acostuman a ocultar. Un diálogo entre dous filmes en proceso que xiran ao redor de películas imaxinarias, divagan sobre a preparación da rodaxe ou a tarefa da montaxe e exploran as propias imaxes. Lonxe da concepción industrial das películas como obras finitas, fan o eloxio do cine como escritura aberta ás vacilacións e tentativas.

O FILME EN PROCESO II
De como os cineastas traballan cos seus actores, exploran os rostros, voces, ritmos e cadencias. Se a historia do cine moderno é tamén a da transformación desa relación, ao seguila revélanse outras indagacións: a das novas formas de rodaxe, doutras distancias e ángulos, de novas concepcións do plano. Porque ao traballar cos seus actores, buscan —e atopan— a voz e ritmos do seu cine.

1ª parte

2ª parte

DA FOTOGRAFÍA
O cine atopa na fotografía un espazo de diálogo, estímulo e ensaio sobre as súas posibilidades. Cine e fotografía trazan unha experiencia común, a do artista e as imaxes, pero deben contemplarse mutuamente e á vez como procesos diversos para recoñecer as súas potencialidades: a invención do tempo, o traballo da duración, a forma de articular en imaxes (e sons) o pensamento.

DA PINTURA: O TALLER DO ARTISTA
O cine como forma privilexiada para descubrir e preservar a memoria dos xestos do pintor. Con películas sobre Joan Miró, Antoni Tàpies, Henri Matisse, Jackson Pollock, Francis Bacon e filmes realizados por André Delvaux, Stan Brakhage, Godard e Anne-Marie Miéville.

1ª parte

2ª parte

HOME MOVIES: (AUTO)RETRATOS DE ARTISTAS
Filmes de taller ao tempo que home movies. Retratos de René Magritte, Man Ray, Jean Cocteau, Andy Warhol e Jonas Mekas. De como os artistas se apropian do soporte cinematográfico para explorar a arte e retratar a súa intimidade (familiares e amigos); de como os cineastas, desposuídos de todo artificio ou maquinaria pesada, filmando sós, en intimidade co seu medio, retratan o seu mundo, filman como pintores e ensaian sobre a arte.

1ª parte

2ª parte