Porriño en Buenos Aires

A escasa tradición audiovisual de Galicia ten, sen embargo, unha notable especificidade: As películas de emigración. Aproximadamente dende 1911 e ata ben entrados os anos 50, emigrantes e galegos cruzáronse curiosas cartas cinematográficas dunha a outra banda do mar. As latas viaxaban nos sótanos dos mesmos barcos que transportaban ós emigrantes ou retornados, para proxectarse nos mellores cinematógrafos da Avenida de Mayo en Buenos Aires ou da rúa Policarpo Sanz en Vigo. Os que iban cara América levaban imaxes da terra, das súas festas e tradicións. (...) Pola contra, os galegos da outra beira do mar respostaban ás "cartas cinematográficas": "Con ellos, la madre, la familia podrá ver en la pantalla a sus deudos emigrados con la misma realidad que si los tuviera presentes" (Eligio Gonzalez, Entrimo 1899-Buenos Aires 1972, fotógrafo e cineasta da emigración por antonomasia).

(...) A maioría destas produccións cinematográficas —con moi poucos paralelismos no resto do mundo— eran sufragadas polas sociedades galegas en América. Existe constancia da producción de películas nas sociedades de Cambados, Entienza, Lalín, Maside, Val Miñor, Vilagarcía, Corcubión, Salvaterra, Fornelos da Rivera, Carballiño... entre outras. É neste grupo onde se encadra a película que hoxe se pre-senta: Porriño en Buenos Aires. (...) Realizada aproximadamente entre 1928 e 1929, a película (en 35 mm.) componse dun prólogo e catro actos (...). Só se conserva parte do prólogo e os actos 1, 3 e 4. Tralo prólogo, no que se amosan imaxes das riquezas naturais de Arxentina e vistas monumentais da capital porteña procedentes do arquivo Valle, os diferentes actos van desgranando actividades dos porriñeses en Buenos Aires: Sede social, xunta directiva, actos diversos, xantar alegre con desfile das familias asistentes, xogos, bailes, etc. Quizá o acto que se perdeu (o 2ª) fose un dos máis interesantes, pois supoñemos que alí estarían os porriñeses destacados de Buenos Aires: empresarios, comerciantes e artistas. As imaxes teñen unha grande calidade visual, xa que foron producidas por unha das empresas cinematográficas máis profesionais de Arxentina. O seu estado de conservación é bastante aceptable.

(...) Porriño en Buenos Aires foi realizada pola empresa Cinematógrafica Valle, unha das máis activas do primeiro tercio de século en América do Sul. Nacido en Italia en 1880, Federico Valle chegou a Buenos Aires en 1911 con 31 anos. Previamente traballara en París na empresa de Meliés como operador cinematográfico, recorrendo América, Europa e Asia. Foi ademais o primeiro operador que filmou unha toma aérea desde un avión. Tras chegar a América, comezou como exhibidor en Mar de Plata, e deseguida montou un laboratorio para o titulado de películas estranxeiras. Pouco a pouco foi organizando un equipo de colaboradores —que produciron a maioría dos documentais industriais de Arxentina na década dos 20— que logo farán carreira no cine arxentino, como Antonio Merayo ou Moglia Barth. (...) Así pois, Porriño en Buenos Aires emmárcase na producción industrial da casa Valle. Iñoramos quen foron os seus autores directos, pero o feito de que fose producido pola Cinematográfica Valle dalle valor engadido a este documental, xa que tamén forma parte do patrimonio cinematográfico de Arxentina.